Mια ανοιχτή πρόταση-πρόσκληση της Α.Ρ.ΠΑ.
Το κλίμα ανακούφισης και ευφορίας που επιχείρησαν να καλλιεργήσουν η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της στα ΜΜΕ αμέσως μετά την πρόσφατη συμφωνία για το PSI δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Σίγουρα, δεν αποτυπώνει τον νέο και ακόμη πιο βίαιο γύρο επίθεσης σε βάρος των εργατικών δικαιωμάτων και λαϊκών-δημοκρατικών ελευθεριών που θα εξαπολυθεί από την επόμενη μέρα των εκλογών, όποιο κυβερνητικό σχήμα κι αν τελικώς επιλεγεί για να υπηρετήσει το μαύρο μέτωπο της εξουσίας. Κι ακόμη, αποκρύπτει εντέχνως όσα προβλέπει η νέα δανειακή σύμβαση, ότι δηλαδή η Ελλάδα παραιτείται από κάθε δημόσιο περιουσιακό στοιχείο, που θα μπορεί πλέον να κατάσχεται, ανά πάσα στιγμή, από τους διεθνείς και εγχώριους τοκογλύφους.
Ας τολμήσουν να πουν, επιτέλους, την αλήθεια. Παρά τις αιματηρές θυσίες στην οποία κυβέρνηση, κεφάλαιο, ΕΕ και ΔΝΤ έχουν υποβάλει την ελληνική κοινωνία, η χρεοκοπία είναι γεγονός. Κι αν την ονόμασαν εθελοντική αναδιάρθρωση, επιχειρώντας να αποκρύψουν την ουσία, αυτή δεν αλλάζει: Οι τράπεζες και οι ιδιώτες πιστωτές υπέστησαν ελάχιστες απώλειες, καθώς διασφάλισαν πληθώρα κρατικών εγγυήσεων. Αν δεν τους ανατρέψουμε, οι λίγοι θα μείνουν πάλι αλώβητοι και ισχυροί, ενώ οι πολλοί θα υποφέρουν.
Οι «πάνω» απαιτούν από τους εργαζόμενους, από όλους εμάς, να δώσουμε τα πάντα, να υποθηκεύσουμε το παρόν μας και το μέλλον των παιδιών μας. Να ζήσουμε σε καθεστώς ταπεινωτικής κηδεμονίας για τις πολλές επόμενες δεκαετίες. Να ξεχάσουμε το δικαίωμα στην αξιοπρεπή σύνταξη και ασφάλιση, αλλά και το στήριγμα του εφάπαξ, που κουρεύτηκαν βίαια και ετσιθελικά στο σφαγείο το οποίο στήθηκε από τους δήμιους των ζωών μας.
Γι’ αυτό ακριβώς, το επόμενο διάστημα, θα συνεχίσουν να ηχούν και μάλιστα ακόμη πιο δυνατά, τα τύμπανα του πολέμου. Οι στόχοι είναι πολλοί: Να κατοχυρωθεί στην πράξη η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων ή αυτές να μετατραπούν σε ομαδικά συμβόλαια εξαθλίωσης. Να μειωθούν όλοι οι μισθοί σε επίπεδο ξεροκόμματου, που είναι αμφίβολο εάν θα επαρκεί για να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες επιβίωσης και αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης.
Ταυτόχρονα, στο όνομα της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας – λέγε με κερδοφορία… – να δοθεί στους εργοδότες το δικαίωμα να απολύουν όποτε και όσους θέλουν, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ρίχνοντάς τους στον Καιάδα της ανεργίας. Να μειωθούν οι αποζημιώσεις σε επίπεδο… φιλοδωρήματος ή να καταργηθούν πλήρως, κάτι που επιφυλάσσεται στους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους του δημοσίου οι οποίοι θα δουν την κόκκινη κάρτα.
Κι όλα αυτά σε ένα κατάμαυρο φόντο, όπου κάθε καινούρια ρύθμιση και νόμος βιάζει ακόμη και το δικό τους σύνταγμα και ό,τι έχει απομείνει από την αστική δημοκρατία, όπου δομές και υποδομές διαλύονται, απαξιώνονται και ξεπουλιούνται. Σε ένα φόντο το οποίο, ολοένα περισσότερο, μοιάζει με καθεστώς έκτακτης ανάγκης, με μια σύγχρονη χούντα του κεφαλαίου και των αγορών.
ΜΜΕ, τα (θινκ) τανκς του συστήματος
Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, εκδότες και ιδιοκτήτες ηλεκτρονικών μέσων – επιφανή στελέχη της ελληνικής μπουρζουαζίας οι περισσότεροι – επιφυλάσσουν στα ΜΜΕ που ελέγχουν ένα διπλά πρωταγωνιστικό ρόλο: Αφενός, τα έχουν τοποθετήσει συνειδητά στην εμπροσθοφυλακή της αντιδραστικής επίθεσης, σηκώνοντας το μεγαλύτερο βάρος της ιδεολογικής τρομοκρατίας και του εκβιασμού της κοινωνίας. Και αφετέρου, ανοίγουν πρώτοι οι ίδιοι τον δρόμο στη ζούγκλα των νέων εργασιακών σχέσεων, επιβάλλοντας ατομικές συμβάσεις εξαθλίωσης, υπερεντατικοποίηση, ελαστική απασχόληση και άγρια λογοκρισία – την ίδια στιγμή που έχουν στείλει χιλιάδες στην ανεργία.
Ας μην γελιόμαστε. Σήμερα, τα ΜΜΕ αποτελούν ξεκάθαρα τα (θινκ) τανκς του συστήματος. Υπερασπίζονται το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, την ανάγκη συμμόρφωσης με τις επιταγές και επιλογές του Βερολίνου και των Βρυξελλών, αγωνίζονται να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Παρά τη συρρίκνωση του μεγέθους τους, τη στροφή προς τις νέες τεχνολογίες και τα νέα μέσα και τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών σε επίπεδο κορυφής, ο ρόλος τους συνολικά αναβαθμίζεται και διαπλέκεται ακόμη πιο οργανικά με το κυρίαρχο και αντιδραστικό μπλοκ εξουσίας. Είναι ένας παράγοντας που στέκεται απέναντι και εχθρικά στο λαϊκό-εργατικό κίνημα, που δεν μπορεί ούτε να αγνοηθεί ούτε να παρακαμφθεί στις δύσκολες μέρες που έρχονται.
Υπό αυτό το πρίσμα, η σύγκρουση με τα αφεντικά των ΜΜΕ δεν αποτελεί μόνο υπόθεση των ίδιων των εργαζόμενων σε αυτά. Αφορά όλα τα τμήματα της κοινωνίας που επιμένουν να αντιστέκονται, να μην σκύβουν το κεφάλι, να διεκδικούν την ανατροπή αυτής της πολιτικής και μια καλύτερη ζωή. Είναι, γι’ αυτό, μια κατεξοχήν πολιτική μάχη, με ιδιαίτερη και στρατηγική σημασία – γιατί οι νίκες σε αυτό το μέτωπο μπορούν όχι μόνο να γκρεμίσουν τη βιτρίνα του συστήματος, αλλά και να δημιουργήσουν μεγαλύτερες δυνατότητες παρέμβασης. Και από την άλλη, κάθε αγώνας των εργαζομένων στα ΜΜΕ είναι οργανικά ενταγμένος στους αγώνες που δίνουν και θα δώσουν οι εργαζόμενοι σε κάθε κλάδο, σε όλη τη χώρα.
Μέτωπο για συμβάσεις, ασφαλιστικό, ενημέρωση
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ο αγώνας μας δεν μπορεί να είναι αποσπασματικός και κατακερματισμένος. Δεν θα υπάρξει «κλαδική σωτηρία» ούτε εξαιρέσεις κλάδων από τη λεηλασία. Δεν υπάρχουν περιθώρια για συντεχνιακές διεκδικήσεις. Θα χρειαστούν πολλές μικρές και μεγάλες μάχες, πολύμορφοι αγώνες σε κάθε κλάδο και από κοινού, που θα φέρουν ανατροπές σε όλα τα επίπεδα – οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό. Πλέον, κάθε αγώνας είναι αγώνας πολιτικός.
Σε αυτό το πλαίσιο, οφείλουμε να «χτυπήσουμε» ταυτόχρονα σε τρία μέτωπα: για την σύναψη αξιοπρεπών συλλογικών και κλαδικών συμβάσεων εργασίας, για την υπεράσπιση καθολικών ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για το σύνολο των εργαζομένων στα ΜΜΕ και, τέλος, για την παρέμβαση των εργαζομένων στην ουσία της ενημέρωσης, προκειμένου να αποκτήσουν δικαίωμα ελέγχου και αξιολόγησης.
Και το κυριότερο από όλα: πρέπει να τελειώσουν οριστικά οι αυταπάτες ότι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ αποτελούν δήθεν τον περιούσιο λαό, που θα καταφέρει τελικά να βγει στη γη της επαγγελίας μέσα στην έρημο των αλλεπάλληλων μνημονίων. Οι τελευταίες εξελίξεις, άλλωστε, αποδεικνύουν ότι αυτό δεν ισχύει, ότι το σύστημα είναι αμείλικτο, όχι μόνο με τον καθένα που αντιστέκεται ή διεκδικεί κάτι καλύτερο, αλλά και με όσους επαναπαύονται στην αυταπάτη της «εξαίρεσης» ή του βολέματος. Γι’ αυτό, σήμερα περισσότερο από ποτέ, η θέση μας βρίσκεται στο πλευρό της αγωνιζόμενης κοινωνίας, όπως άλλωστε απέδειξε η εμπειρία του Alter και της Ελευθεροτυπίας, με τις πρωτοβουλίες των απεργών συναδέλφων να αγκαλιάζονται από χιλιάδες ανθρώπους και να μιλούν στην καρδιά τους.
Σήμερα, η πραγματικότητα στα περισσότερα μαγαζιά είναι θλιβερή. Οι περισσότεροι συνάδελφοί μας έχουν εξαναγκαστεί ήδη να υπογράψουν ατομικές συμβάσεις εργασίας. Άλλοι εργάζονται σε καθεστώς μερικής απασχόλησης. Χιλιάδες βρίσκονται στον δρόμο άνεργοι (οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 4.000 χαμένες θέσεις εργασίας την τελευταία διετία), ενώ εκατοντάδες είναι αυτοί που εργάζονται αλλά έχουν να δουν μήνες το «χρώμα του χρήματος». Ουσιαστικά, πληρώνουν από την τσέπη τους για να μην χάσουν την επαφή με τον χώρο και την αγορά των Μέσων. Το μισθολόγιο έχει γίνει είδος υπό εξαφάνιση. Στα περισσότερα διαδικτυακά Μέσα – τα ΜΜΕ του μέλλοντος – επικρατούν κυριολεκτικά συνθήκες γαλέρας αφού, εκτός των άλλων, προσφέρονται για πλήρη απασχόληση εξευτελιστικοί μισθοί, που φτάνουν ως και τα 150-200 ευρώ, χωρίς φυσικά καμία ασφάλιση.
Την ίδια στιγμή, τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών κουρεύτηκαν άγρια και πραξικοπηματικά από την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας. Με βάση μετριοπαθείς υπολογισμούς, τα Ταμεία μας δεν έχουν παρά λίγα (5-6) χρόνια ζωής, μέχρις ότου βγουν στη ζητιανιά για δανεικά, προκειμένου να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες των ασφαλισμένων. Ήδη, άλλωστε, οι περικοπές στις παροχές έχουν γίνει αισθητές, ενώ έπονται και νέες, πιο επώδυνες.
Όλα αυτά, φυσικά, αφορούν την μεγάλη πλειοψηφία – όχι όμως τους λίγους καλοπληρωμένους πρωταγωνιστές. Αυτοί, παρά τις όποιες περικοπές έχουν υποστεί, εξακολουθούν να βγάζουν προκλητικά πολλά λεφτά. Αποτελούν, πλέον, αναπόσπαστο τμήμα του μαύρου μετώπου– και γι’ αυτό, το υπερασπίζονται με νύχια και με δόντια. Είναι, απολύτως συνειδητά, τα ντόμπερμαν των αφεντικών και του συστήματος, με καθήκον να ελέγχουν ασφυκτικά την ενημέρωση και να οικοδομούν σχέσεις αλληλεξάρτησης με το πλέγμα της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας.
Δεν είναι όλα από χέρι καμένα – ο αγώνας μας μπορεί να νικήσει!
Δεν μας ταιριάζει η μοιρολατρία και η ηττοπάθεια. Χωρίς εμάς, χωρίς τον κόσμο της δουλειάς, τα ΜΜΕ δεν μπορούν να υπάρξουν ούτε να εξυπηρετήσουν τους στόχους τους. Μπορούν να ζήσουν χωρίς διευθυντές και αφεντικά – όχι όμως χωρίς εργαζόμενους! Πολύ περισσότερο που αυτοί, δηλαδή οι διευθυντές και τα αφεντικά, φέρουν ακέραιη την ευθύνη για το αποτυχημένο μοντέλο που ακολούθησαν όλα αυτά τα χρόνια στα ΜΜΕ, έχοντας στόχο τον εύκολο πλουτισμό και ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαπλοκή. Είναι ένοχοι για την απαξίωση της ενημέρωσης, για τη μετατροπή των εφημερίδων και περιοδικών σε περιτυλίγματα προσφορών, για την τεράστια φούσκα στα ΜΜΕ.
Γι’ αυτό, οφείλουμε να αγωνιστούμε για:
Να υπογραφούν συλλογικές και κλαδικές συμβάσεις που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων στα ΜΜΕ – έντυπα, ηλεκτρονικά, διαδικτυακά. Με αύξηση των κατώτατων μισθών, έτσι ώστε να διασφαλίζουν την αξιοπρεπή επιβίωση από μία δουλειά. Με υπεράσπιση των κλιμακίων, των πολυετιών και των άλλων θεσμικών δικαιωμάτων. Να επιστρέψουν οι μισθοί άμεσα στα επίπεδα του 2009. Αν οι εργοδότες θέλουν να εξοικονομήσουν λεφτά, ας κόψουν το… εργοδοτικό κόστος, τα μπόνους στα στελέχη και τα λαμόγια!
Να ενταχθούν όλοι, άμεσα στα μισθολόγια των επιχειρήσεων. Με πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα και χωρίς ελαστικές σχέσεις εργασίας. Χωρίς διακρίσεις ανάμεσα σε έντυπα, ηλεκτρονικά και διαδικτυακά μέσα. Οι εργοδότες να καλύψουν πλήρως με τις (ανύπαρκτες, μέχρι σήμερα) εισφορές τους τα ελλείμματα που τυχόν προκύπτουν από τη μείωση ή την απαλλοτρίωση του αγγελιοσήμου και των άλλων πόρων των Ταμείων.
Να σταματήσουν άμεσα οι απολύσεις. Να καλυφθούν όλες οι κενές θέσεις που υπάρχουν με άνεργους συναδέλφους, με ευθύνη των Ενώσεων. Να στηριχθούν ενεργά και με κάθε μέσο, από την κυβέρνηση και τα Ταμεία, οι μακροχρόνια άνεργοι. Σε περιπτώσεις λουκέτων ή μη καταβολής δεδουλευμένων, να κατάσχονται τα έσοδα και να δημεύεται υπέρ των εργαζομένων η προσωπική περιουσία των εργοδοτών.
Να μην περάσει το κούρεμα στα αποθεματικά των Ταμείων μας. Να σταλεί το μήνυμα σε κυβέρνηση και ΤτΕ ότι θα απαντήσουμε με πόλεμο στον πόλεμο που μας κήρυξαν. Να συγκροτηθεί ένα πλατύ μέτωπο αγώνα με όλους τους εργαζόμενους, από κάθε κλάδο, που θίγονται από τις ίδιες πολιτικές.
Να απαιτήσουμε και να επιβάλουμε τον εργατικό-κοινωνικό έλεγχο στα Μέσα. Τόσο στα έντυπα, τα οποία απολαμβάνουν σειράς ειδικών προνομίων, όσο και στα ηλεκτρονικά, που εκμεταλλεύονται προς όφελός τους – συχνά, έναντι πινακίου φακής – τις συχνότητες. Η ενημέρωση είναι κοινωνικό αγαθό και κανείς δεν δικαιούται να την καπηλεύεται. Ο κόσμος έχει ήδη στείλει το μήνυμά του, με τη συγκινητική του ανταπόκριση στον αγώνα του Alter και τα φύλλα που εξέδωσαν οι εργαζόμενοι της Ελευθεροτυπίας.
Να σπάσει, επιτέλους, το «τρίγωνο» τραπεζών-ΜΜΕ-πολιτικών, που συντηρεί και αναπαράγει το μαύρο μέτωπο και το σύστημα της εξουσίας.
Μήπως τα σπίρτα μας είναι βρεγμένα;
Όπως εύκολα καταλαβαίνει ο καθένας από εμάς, ειδικά στην περίοδο που ζούμε, ένας τέτοιος αγώνας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί στα χέρια κάποιων άλλων. Ειδικά όταν αυτοί οι άλλοι αντιπροσωπεύουν ό,τι πιο γραφειοκρατικό και παρακμιακό έχει γνωρίσει το συνδικαλιστικό κίνημα, όταν είναι συνυπεύθυνοι για την κατάντια των ΜΜΕ και τον εγκλωβισμό τους σε ένα δίχτυ διαπλοκής. Ο αγώνας θα έχει ελπίδα μόνο εάν τον πάρει στα χέρια της η πλειοψηφία, όσοι δηλαδή έχουν συμφέρον να τον δώσουν και να νικήσουν! Η συσπείρωση από τα κάτω είναι σήμερα η μοναδική πρόταση που μπορεί να μας δημιουργήσει νικηφόρα προοπτική και να ανατρέψει τους καταθλιπτικούς συσχετισμούς – ακόμη και να κινητοποιήσει τα… μαστόδοντα του κλάδου.
Οι περισσότερες Ενώσεις, με τις πλειοψηφίες που τις διοικούν, αποτελούν εδώ και χρόνια οργανικό τμήμα του συστήματος εξουσίας. Γι’ αυτό, παρά τις διακηρύξεις και καλές προθέσεις ορισμένων, δεν μπορούν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την απόκρουση και την ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής. Οι δομές τους ανήκουν σε μια διαφορετική εποχή, εξυπηρετούν άλλες ανάγκες και συμφέροντα αλλότρια από εκείνα της πλειοψηφίας. Άλλωστε, η λυσσαλέα αντίδραση ορισμένων κύκλων στο άνοιγμα που επιχειρήθηκε τα τελευταία χρόνια δεν είναι τυχαία – έχει άμεση σχέση με την απειλή που ένιωσε ο πυρήνας της συντεχνίας και το «βαθύ κράτος» από την έλευση των πληβείων που είχαν, στο μεταξύ, πλημμυρίσει τον κλάδο.
Σήμερα, η ανάγκη για τη συγκρότηση ενός συνδικάτου όλων των εργαζομένων στα ΜΜΕ είναι ζωτική. Ενός συνδικάτου που θα σπάσει εξαρχής τα δεσμά που κρατούν δεμένους τους εργαζόμενους με τα αφεντικά και τους διευθυντές τους, που θα κλείσει ερμητικά τα παράθυρα τα οποία οδηγούν στα σαλόνια ή τον προθάλαμο της εξουσίας. Ενός συνδικάτου που θα λειτουργεί με κανόνες άμεσης και πραγματικής δημοκρατίας, θα διασφαλίζει τη συμμετοχή των μελών του στις αποφάσεις και δράσεις – δημοσιογράφων και μη – θα περιορίζει την έκταση και τη σημασία της διαμεσολάβησης και αντιπροσώπευσης, θα αποτελεί σάρκα από τη σάρκα της κοινωνίας που δεν σκύβει το κεφάλι.
Οι πρωτοπόροι αγωνιστές του κλάδου, οι διάφορες συλλογικότητες και παρατάξεις, αλλά κυρίως όλοι οι εργαζόμενοι που προβληματίζονται για όλα τα παραπάνω και πιστεύουν ότι πρέπει και μπορεί να αλλάξει αυτό το καταθλιπτικό τοπίο, οφείλουν να κάνουν ένα γενναίο βήμα. Να συναντηθούν, να συζητήσουν και να προτείνουν – ανοιχτά και ισότιμα – νέες μορφές συγκρότησης και οργάνωσης, καθώς και ένα πλαίσιο αγώνα που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων στα ΜΜΕ, αλλά και της κοινωνίας.
Ποιος θα τολμήσει να μην σηκώσει το γάντι;
